ဒေါက်တာမိုးသစ်နေ/ဧရာ၀တီတိုင်းမ်
ဩဂုတ် ၂၃ ရက်

အာဖရိက နှင့်အာရှနိုင်ငံအချို့တွင် မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်(Monkeypox Virus ) ပိုးကူးစက်မှု ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး(WHO) က မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ နိုင်ငံတကာနဲ့ဆိုင်တဲ့ ပြည်သူ့ကျန်းမာအရေးပေါ်ပြဿနာ အဖြစ် ကြေညာထားတာ တစ်နှစ်နဲ့နှစ်လ နီးပါး ရှိနေပါပြီ။

မျောက်ကျောက်ရောဂါတွေ့ရှိမှုများကို အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများဖြစ်တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ တို့အပြင် အိမ်နီးချင်း ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှာပါ အသီးသီးကြေညာခဲ့ကြတာကြောင့် မျောက်ကျောက် ရောဂါဟာ တစ်ဖန်ပြန်ကြွလာတဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်လာပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွက်လည်း အရေးပေးရမယ့် ကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်ခု အဖြစ်ရှိနေပါပြီ။

#မျောက်ကျောက်ရောဂါလက္ခဏာများ

မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ် ပိုးကူးစက်ခံရပြီးသည့်နေ့မှစတင်၍ သုံးပတ်အတွင်း အနီစက်၊ အနီကွက်များ ထွက်လာပါတယ်။ အဲ့ဒီကနေ အရည်ကြည်ထပြီး အနာများဖြစ်လာကာ တစ်ကိုယ်လုံးပျံ့နှံ့ပါတော့ တယ်။ လဝက်မှ တစ်လကြာသည်အထိ အနာမကျက်ဘဲ အခြားလူကို ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ မျက်နှာ၊ ပါးစပ်၊ လက်ဖဝါးနဲ့လည်မြို နေရာတွေအပြင် ပေါင်ခြံ၊ လိင်တံ၊ အမျိုးသမီးအင်္ဂါနဲ့ စအိုတွေမှာပါ တွေ့ရပါတယ်။

အဲ့ဒါတွေအပြင် ကိုယ်ပူဖျား ၊ခေါင်းကိုက်၊ ကြွက်သားနာကျင်၊ လည်ချောင်းယား၊ လည်ချောင်းနာ၊ ကျောအောင့်၊ ပင်ပန်းအားမရှိ တာတွေ အတူတူ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ စမ်းကြည့်ပါက အဖုအကျိတ် (ပြန်ရည်ကြောရောင်ရမ်းခြင်း) ကိုပါ ယှဉ်တွဲ‌တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

ဝမ်းအိမ်နှင့် စအိုရောင်ရမ်းပြီး ဝမ်းသွားချင်သလိုလိုဖြစ်ခြင်း နာကျင်ခြင်းနှင့် လိင်အင်္ဂါရောင်ရမ်းခြင်း ဆီးသွားရခက်ခြင်းတို့ဖြစ်တတ်ကြောင်းကိုလည်း ထုတ်ပြန်ကြေညာထားပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ် ပိုးကူးစက်ပါက အထူးသဖြင့် သက်ကြီးရွယ်အို၊ ကလေးငယ်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်၊ ကိုယ်ခံအားနည်းနေသူများတွင် ကူးစက်ခံရပါက အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။

အရည်ကြည်ဖုနဲ့ အနီကွက်အနာများ ပေါက်ထွက်ပြီး ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် ရောဂါပြင်း ထန်ကာ ပိုဆိုးလာတတ်ပါတယ်။ ပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် သွေးတွင်းပိုးဆိပ်ပျံ့နှံ့ခြင်း၊ နှလုံးပိုးဝင်ရောင် ရမ်းခြင်း၊ ဦးနှောက်ပိုးဝင်ရောင်ရမ်းထိခိုက်ခြင်း၊ အဆုတ်ရောင်ရမ်းခြင်းနဲ့ မျက်စိတွေရောဂါ လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းတို့ကိုလည်း ကြုံတွေ့ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေအနေနဲ့ အရေပြားအနာများမှတစ်ဆင့် ပြင်းထန်စွာ ဘက်တီး ရီးယားပိုးဝင်ခြင်း၊ ဦးနှောက်ရောင်ခြင်း၊ နှလုံးရောင်ခြင်းနဲ့ မျက်စိပြဿနာတွေ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ရောဂါပြင်းထန်သူတွေကိုတော့ ဆေးရုံတင်ကုသဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ ကူးစက်မှု လွယ်ကူပါတယ်။ လူကနေ လူကို အနီးကပ်ထိတွေ့တဲ့အခါ ရောဂါ ကူးပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရှိသူ ကိုင်တွယ်ထိတွေမိတဲ့ပစ္စည်းတွေကနေ တစ်ဆင့်လည်း ကူးတတ်ပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံထားရတဲ့ တိရစ္ဆာန်ကနေ တစ်ဆင့်လည်း ထိတွေ့ပြီး ကူးနိုင်ပါတယ်။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေ ကူးစက်တတ်တာကြောင့် COVID-19 ကဲ့သို့ ကူးစက်မှု တူပါတယ်။

COVID-19 ကဲ့သို့ ကူးစက်မှု တူပေမယ့် လိင်ဆက်ဆံရာကနေ ကိုယ်ခန္ဓာချင်း ထိတွေ့မိတာကြောင့် ကူးစက်နိုင်ခြေ ပိုပြီးမြင့်မားတယ်လို့ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ကျန်းမာရေးဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။ အုပ်စုဖွဲ့ လိင်ဆက်ဆံကြသူတွေမှာ အဖြစ်အများဆုံးလို့လည်း ကြေညာခဲ့ကြပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါဆိုတဲ့ အတိုင်း (ကျောက်ပေါက်)အဖုအကွက်တွေ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပေါ်လာ တတ်ပါတယ်။ အဖုအကွက်အနာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးဓာတ်ခွဲဖို့ အတွက် Monkeypox virus Real-Time Polymerase Chain Reaction (PCR) ဆေးစစ်ခြင်းအမျိုးအစားကိုသုံးမှာသာ မြန်ဆန်တိကျ မှန်ကန်တဲ့ အဖြေ ကိုရနိုင်ပါတယ်။

အများပြည်သူကိုအသိပေးကြေညာရမည့်ရောဂါ (Notifiable Disease) ဖြစ်တဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကို ပေါ့ဆထားလို့မရပါဘူး။ ကမ္ဘာအဆင့်ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကိုက်ခဲနာကျင် ကိုယ်ပူဖျားခြင်း ကိုကုသဖို့ ပါရာစီတမော (Paracetamol) ဆေးသောက်ပါ။ ရေဓာတ် ပြည့်ဝအောင် ရေဓာတ်ဆားရည် အသီးဖျော်ရည်များသောက်ပါ။ အိပ်ရေးဝဝအိပ်ပါ။ အာဟာရပြည့်ဝဖို့ ကျန်းမာရေးနှင့်အညီ သင့်တင့်မျှတစွာစားပါ။ ကိုယ်ခံအားပြည့်ဝအောင်နေထိုင်ကြပါ။ ဆရာဝန်နဲ့ ဆွေးနွေးပြသပါ။

မျောက်ကျောက်ရောဂါကိုကာကွယ်ရန်

မျောက်ကျောက်ရောဂါကာကွယ်ဆေးရှိပါတယ်။ စိတ်ပူတတ်ပါက မျောက်ကျောက်ကာကွယ်ဆေးကို မေးမြန်းစုံစမ်းပြီး ထိုးနှံထားကြပါ။ မျောက်ကျောက်ရောဂါသံသယရှိသူနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ချင်း ထိတွေ့မှု ရှောင်ပါ။

မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ မိခင်ကနေ သန္ဓေသားကို ကူးစက်နိုင်တာကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်သူများ မျောက်ကျောက်ရောဂါကိုအထူးသတိပြုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မီးဖွားစဉ်၊ နို့ချိုတိုက်ကျွေးစဉ် ရောဂါရှိသူမိခင်ကနေ ကလေးကိုကူးစက်နိုင်တာကြောင့် နို့တိုက်မိခင်များကို ကျန်းမာရေး ပညာပေးခြင်း၊ ရောဂါမကူးစက်ဖို့ကြိုတင်ကာကွယ်ထားခြင်းတွေ ပြုလုပ်ရပါမယ်။

တိရစ္ဆာန်များကိုက်ခြင်း၊ ကုတ်ခြစ်ခြင်းတို့မဖြစ်အောင်လည်း တိရစ္ဆာန်များနဲ့နီးစပ်နေထိုင်ခြင်းကို ရှောင်ရှားကြပါ။

နောက်ထပ်သိလိုတဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ပညာပေးတွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီ ထုတ်ပြန်နေတဲ့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ facebook online စာမျက်နှာပေါ်မှာ ဖတ်ရှုလေ့လာ နိုင်ပါတယ်။ ရောဂါသံသယရှိတယ်ဆိုပါက တယ်လီကျန်းမာ TeleKyanmar အွန်လိုင်းအခမဲ့ ဆေးကုသ ပေးနေတဲ့ CDM ဆရာဝန်များနဲ့ ပြသပြီးအကြံဉာဏ်တောင်းယူနိုင်ပါတယ်။

ဧရာ၀တီတိုင်းမ်ပရိသတ်များနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားများအားလုံး ပဋိပက္ခကာလကြီးကို ကျန်းမာစွာနဲ့ ရင်ဆိုင်ပြီး အမြန်ဆုံး ကျော်လွှားနိုင်ကြပါစေ။

#ဒေါက်တာမိုးသစ်နေ #ကျန်းမာရေးအထူးဆောင်းပါး #ကမ္ဘာပေါ်တွင်ပျံ့နှံ့ #မျောက်ကျောက်ရောဂါ #Ayeyarwaddy_Times