ဧရာဝတီတိုင်းမ်
ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက်
မြန်မာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေအတွက် အမေရိကန်နဲ့ နိုင်ငံ တကာမိတ်ဖက်တွေက တရားမျှတမှုနဲ့ တာဝန်ခံမှုရရှိရေး တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေကာ ဒီမိုကရေစီပြန်လည်ရရှိရေး ပံ့ပိုးကူညီကာ လိုအပ်တဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေ ပေးအပ်နေပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်မှာ ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျ ရွေးကောက်ခံအစိုးရ ကို ဖြုတ်ချပြီးနောက်ပိုင်း အာဏသိမ်းစစ်ကောင်စီနဲ့ဆက်နွှယ်တဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ် ၇၄ ဉီးနဲ့ ကုမ္ပဏီ ၂၉ ခုကို ဒဏ်ခတ်အ ရေးယူခဲ့ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတေွအတွက် ထောက်ကူပေးသူတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံက ဒဏ်ခတ်အရေးယူတာဖြစ်ပါတယ်။
“အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ဒီမိုကရေစီအသံကို ငြင်းဆန်သရွေ့ ကျွန်တော်တို့ စစ် တပ်နဲ့ ထောက်ခံသူတွေအပေါ် ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတွေ ဆက်လက်ပြုလုပ်မှာဖြစ်ပါတယ်” လို့ အာဏာသိမ်းမှု တစ်နှစ်ပြည့်နှစ်ပတ်လည်နေ့မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်တွေ၊ ထောက်ခံသူတွေကို ဒဏ်တ်အရေးယူမှုတွေ ထပ်မံပြုလုပ်ပြီး ဒီမိုကရေစီလှုပ် ရှားမှုကို ထပ်တိုးကူညီမယ့် မြန်မာစစ်တပ် တာဝန်ခံစေရေးအက်ဥပဒေကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်မှာ သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်က မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဆက်လက်ကျူးလွန်နေပါတယ်။ အာဏာ သိမ်းမှုနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီက ပြည်သူ ၂၈၀၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ကာ ၁၆၀၀၀ ကျော်ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေထဲမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအတွင်း ဒီမိုကရေစီ တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်၊ ကိုဂျင်မီ၊ ကိုလှမျိုးအောင်နဲ့ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ကို ကြိုးပေးကွက်မျက်တာ၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်မှာ ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့နယ်ရှိ ဂီတဖျော်ဖြေပွဲတစ်ခုကို ဗုံးကြဲတိုက် ခိုက်တာကြောင့် လူ ၁၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့တာ၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်က စာသင်ကျောင်းတစ်ကျောင်း ကို ရဟတ်ယာဉ်နဲ့တိုက်ခိုက်တာကြောင့် ကလေးငယ် ၁၁ ဉီး သေဆုံးတာနဲ့ အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း လိင်အခြေ ခံ အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးမြှင့်လာတာ၊ အမျိုးသမီး ၁၀၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့တာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူအများစုဟာ ပြင်းထန်သော နှိပ်စက်ကလူပြုမှုကို ခံခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါ တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆိုးရွားဆုံး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေချိုးဖောက်မှု အထောက်အထားတွေကို မြန်မာ နိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးယန္တယားက စုဆောင်းနေပါတယ်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့နဲ့ အကြမ်းဖက်ခံရသူတွေ၊ မျက်မြင်တွေကို ကာကွယ်ပေးဖို့ အမေရိ ကန်နိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးယန္တယားသို့ ဒေါ်လာနှစ်သန်း ထောက်ပံ့ခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်မှ တာဝန်ရှိသူအများစုဟာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရိုဟင်ဂျာလူနည်းစုအပေါ် စစ်တပ်ရဲ့ ထပ်တလဲလဲ တိုက်ခိုက်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိသူတွေဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေဟာ လူသားမဆန်သောရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူမျိုး သုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုမြောက်တယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံက သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကြောင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားမျှတမှု ရုံး (ICJ) မှာ တိုင်ချက်ဖွင့်ခဲ့တဲ့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံရဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် တရားစွဲဆိုမှုကို အမေရိကန်နိုင်ငံက ထောက်ခံပြီး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှ အခြေအနေကို အပြည်ပြည်ဆိုင် ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) သို့ လွှဲပြောင်းပေးမှုကို ထောက်ခံမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေအတွက် တာဝန်ခံဖို့ နိုင်ငံတကာမိတ်ဖက်တွေရဲ့ တောင်းဆို မှုကိုလည်း အမေရိကန်နိုင်ငံ အားပေးပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အဆုံးသတ်ဖို့၊ အကြောင်းမဲ့ ထိန်းသိမ်းထား သူတွေအားလုံးကို လွှတ်ပေးဖို့၊ လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားတွေကို ကာကွယ်ပေးဖို့နဲ့ တိုင်းပြည်တွင်း လူသားချင်းစာ နာမှု အကူအညီ ပေးအပ်ခွင့်ပြုဖို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တောင်းဆိုထားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ကို ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်မှာ ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးသူတွေအတွက် စား နပ်ရိက္ခာ အပါအဝင် အမေရိကန်နိုင်ငံက ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ ကျော် ထောက်ပံ့ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ထွက်ပြေးလာခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေကိုကူညီဖို့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်နိုင်ငံက ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၇ ဘီလီယံကျော် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပါတယ်။
“မြန်မာပြည်သူတွေ အနာဂတ်မှာ ကိုယ့်ကံကြမ္မာကို ဖန်တီးနိုင်ဖို့ မြန်မာပြည်သူတွေကို အမေရိကန်နိုင်ငံ က ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိရေး စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ နဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ အတူရပ်တည်ပါတယ်” လို့ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လွတ်လပ်ရေးနေ့အခမ်းအနား မှာ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကန်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ကိုးကား – Share America
Ref; Standing with the people of Burma 2 years after the military coup
