ဧရာဝတီတိုင်းမ်
စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်

၅၅ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမတိုင်မီ ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆမ်က မြန်မာ့အရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အဖြေတစ်ခု စဉ်းစားခဲ့ပါတယ်။ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ဇူလိုင်လ နောက်ဆုံးပတ်မှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားလေးဦးကို ကြိုးပေးကွက်မျက်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကတည်းက စစ်ကောင်စီဟာ အကြမ်းဖက်မှုတွေရပ် တန့်ဖို့ တောင်းဆိုထားတဲ့ အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက်ငါးရပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ဖို့ ဆန္ဒမရှိဘူးဆို တာ ပြသခဲ့ပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုတွေက အစိုးရအပြောင်းအလဲဖြစ်သည်အထိ မဖြစ်ခဲ့ဘဲ စစ်တပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေ အခြေနေဆိုးလာခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ တရုတ်၊ ရု ရှားတို့နဲ့ ဆက်ဆံရေးက တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အိန္ဒိယနဲ့ဂျပန်က စစ်ကောင်စီနဲ့ ချိန်ခွင်လျှာထိန်းညှိတဲ့ ထိတွေ့ဆက် ဆံမှုပြုလုပ်ကာ အကြမ်းဖက်မှု အဆုံးသတ်ဖို့နဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်လျှောက်လှမ်းဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါ တယ်။

နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားလေးဦးကို ကြိုးပေးကွက်မျက်တာဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ လူသားချင်းစာ နာမှု အကျပ်အတည်း ဆိုးရွားလာတာကို ထင်ဟပ်စေပါတယ်။ အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဌ ဟွန်ဆမ်က ဒီနှစ်အ စောပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံသို့သွားရောက်ကာ သေဒဏ်ကိုပြန်စဉ်းစားဖို့ မင်းအောင်လှိုင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

အာဆီယံခေါင်းဆောင်အချို့ကလည်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့ (NUG) နဲ့ ဆက်ဆံမှုပြုလုပ်ဖို့ ထုတ်ဖော်ပြောလာတာတွေရှိပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက တက်ကြွလှုပ်ရှားသူလေးဦးအား ကြိုးပေးကွက်မျက်တာကို အလွန်စိတ်ပျက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ နဂိုအခြေအနေပြန်ရောက်ဖို့ ကတိပြုတယ်လို့ အာဆီယံက ပြောပါတယ်။

ဂျပန်နဲ့ အမေရိကန်အပါအဝင် အခြားတိုင်းပြည်တွေကလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားလေး ဦးအား ကြိုးပေးကွက်မျက်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ဆက်တိုက် တိုက် ခိုက်နေရသလို NUG ရဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) တွေကို လက်နက်တပ်ဆင်ပေးမှုကြောင့် စစ်ကောင် စီရဲ့စွမ်းရည်ကို သံသယရှိလာစေခဲ့ပါတယ်။

ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်အများအပြားက သတ်ဖြတ်ခံရမှာကိ ကြောက်ရွံ့သောကြောင့် နှုတ်ထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီအ တိုင်းသာဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံက ဖြစ်နိုင်ချေနှစ်ခုရှိပြီး နှစ်ခုစလုံးက အန္တရာယ်ကြီးမားသော ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။

ပထမတစ်ချက်က စစ်ကောင်စီဟာ တပ်ဖွဲ့ဝင်အရင်းအမြစ်ရရှိဖို့ ရုန်းကန်နေရပြီး သံခင်းတမန်ခင်းအရ အထီးကျန်နေပါတယ်။ ဆိုလိုတာက နောက်ထပ် ကြိုးပေးကွက်မျက်မှုတွေ၊ အလျင်စလို စစ်လက်နက်ဝယ်ယူမှု တွေနဲ့ ခြိမ်းခြောက်ငွေညှစ်မှုတွေ ရှိလာမှာဖြစ်ပါတယ်။

အကျိုးဆက်အနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ ပြည်ပကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထွက်ခွာပြီး နယ်စပ်ဒေသတွေ မတည်မငြိမ်ဖြစ်လာမှုက အိမ်နီးချင်း အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကို အချက်ပေးမှာ သံသယရှိစရာ မလိုပါ ဘူး။

စစ်ကောင်စီက အာဏာကို ကာလကြာရှည်ထိန်းနိုင်မယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့တဲ့ ပြည်ပပညာရှင်တွေက အခု တော့ စစ်ကောင်စီဟာ ကျူးလွန်တဲ့အမှားတွေအတွက် ထိုင်ခုံပျောက်တော့မယ်လို့ ယုံကြည်လာပြန်ပါတယ်။

PDF နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေက စစ်ကောင်စီပြုတ်ကျသည်အထိ တိုက်ပွဲဝင်ဖို့ ပြင်ဆင် ထားတယ်ဆိုတာ ပြသခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက တိုင်းပြည်ကို ဆက်လက်အုပ်ချုပ်နိုင်လျင်ပင် နယ်မြေ အ နည်းငယ်ကို အကန့်အသတ်နဲ့သာ ထိန်းချုပ်နိုင်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်တဲ့ ရုရှားနဲ့တရုတ်ကရော ဘယ်လောက်ကြာကြာ စစ်လက်နက်တွေ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မလဲ? စစ်ကောင်စီရဲ့အာဏာ တစ်ပိုင်းတစ်စဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် တရုတ်နဲ့ရုရှားက ထောက်ပံ့မှု မ လုပ်တော့မှာ သေချာပါတယ်။

ဒုတိယအချက်ကတော့ စစ်ကောင်စီက အာဏာထိန်းနိုင်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရာနည်းလမ်း ရှာဖွေနိုင်မလားဆို တာဖြစ်ပါတယ်။ စွမ်းဆောင်ရည်ညံ့ဖျင်းမှုနဲ့ ပြည်ပယုံကြည်မှု ကျဆင်းမှုကြောင့် ခရိုနီလိုမျိုး စစ်ကောင်စီရဲ့ပြည် တွင်းမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေက ပြည်ပကိုထွက်ပြေးဖို့ စတင်ကြည့်နေကြပါပြီ။

ဒီလိုဖြစ်လာရင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ ပြိုလဲဖို့ဖြစ်လာနိုင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ဖို့ နှုတ် ခမ်းဝကို တွန်းပို့နိုင်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့နဲ့ PDF တွေကြား ဘုံသဘောတူညီချက်မရှိတာ ကြောင့် NUG အတွက် တရားဝင် အုပ်ချုပ်ရာမှာ ခက်ခဲစေနိုင်လို့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေ မြန်မာ့အရေးမှာ ပါဝင်လာနိုင်ပါ တယ်။

ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ ဒေသဆိုင်ရာ စစ်ဘုရင်တွေအုပ်ချုပ်တဲ့ ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွေက အာဖဂန်နစ္စတန်လို မျိုး အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေ ကျက်စားရာနေရာတစ်ခုလို မြန်မာနိုင်ငံက အဆုံးသတ်မှာကို စိုးရိမ်နေကြပါ တယ်။

ဒီလိုဖြစ်နိုင်ချေကို မြန်မာပြည်သူတွေသာမက ဒေသတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေကပါ ဆန္ဒမရှိပါဘူး။ လုပ်ရပ်တွေအတွက် လမ်းကြောင်းပြောင်းဖို့နဲ့ မြန်မာကို အလုပ်ဖြစ်တဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲ မယ့် အစီအမံတွေကို သဘောတူညီဖို့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီအတွက် အချိန်ရှိပါသေးတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက်ငါးရပ်ကို အလေးအနက်ထား အကောင်အ ထည်ဖော်ဆောင်ကာ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုကို ထောက်ကူဖြစ်စေသော ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖန်တီးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်ထုတ် South China Morning Post သတင်းစာပါ နယူးဒေလီအခြေစိုက် Manohar Parrikar Institute for Defence Studies and Analyses မှ သုတေသီ အကက်ရှ်ဆာဟူရဲ့ Myanmar’s junta is running out of time to make progress on ASEAN peace plan ဆောင်းပါးကို ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန် ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။