နိုင်မင်းလွင်/ဧရာဝတီတိုင်းမ်
ဩဂုတ် ၂၂ ရက်
စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဒုတိယအကြိမ် သွားရောက်၍ ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှင့် ဂျပန်ခုခံတော်လှန်ရေး တရုတ် အောင်ပွဲနေ့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
တရုတ်နိုင်ငံ၊ တီယန်ကျင်းမြို့တွင် ဆိုဗီယက်ယူနီယံ အဖွဲ့ဝင်ဟောင်း နိုင်ငံများဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော SCO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို လာမည့် သြဂုတ် ၃၁ ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ဖိတ်ကြားချက်အရ စစ်ခေါင်းဆောင် တက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး စစ်ကော်မရှင်ကမူ ယင်းခရီးစဉ်အား သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးပေ။
“တရုတ်ကို မင်းအောင်လှိုင် သွားချင်နေတာ တပိုင်းသေ၊ ဟိုကဖိတ်မှ သွားရတာ။ နောက်က တစ်ဖက်မှာ မက်လုံးရှိတယ်။ ငလျင် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေး အကူအညီ၊ အခုမရရင်တောင် နောင်ရမှာ၊ ခုလည်း စစ်ရေးအကူအညီ ရနေတာပဲ” ဟု မြန်မာ့အရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ တစ်ဦးက ဧရာဝတီတိုင်းမ်ကို ပြောသည်။
အဆိုပါ SCO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တရုတ်၊ ရုရှားတို့ ဦးဆောင်၍ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ အဖွဲ့ဝင်ဟောင်း နိုင်ငံများဖြစ်သော ကာဇက်စတန်၊ ကာဂျစ္စတန်၊ တာဂျစ်ကစ္စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်တို့ဖြင့် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ရှန်ဟိုင်းမြို့၌ ဖွဲ့စည်းပြီး အိန္ဒိယ၊ အီရန်၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ဘီလာရုစ်တို့ ပါလာသဖြင့် အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံအထိရှိကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အာဏာသိမ်းပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဆွေးနွေးဖက် (dialogue partner)အဆင့်ရ၍ SCO လှုပ်ရှားမှုများနှင့် အစည်းအဝေးအချို့၌ ပါဝင်လာသလို ထိုအတွက်ကြောင့် စစ်ခေါင်းဆောင် တက်ရောက်ခွင့်ရခြင်းဖြစ်ကာ ၎င်း၏ဒုတိယအကြိမ် တရုတ်ခရီးစဉ်လည်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
“သူလာမယ်ဆိုကတည်းက နိုင်ငံရေးကစားကွက်တွေ သုံးမှာပဲ။ ဒါပေမယ့် သူဘာလုပ်လုပ် စစ်အာဏာ ရှင်စနစ် သက်ဆိုး ရှည်ရေးအတွက် လုပ်မှာပဲဆိုတာ ကျွန်မတို့ သိဖို့လိုတယ်။ သူ့အတွက် ကတော့ ဝါဒဖြန့်ရေး တစ်ခုရတာပေါ့” ဟု တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူ ဒေါက်တာ လှကျော်ဇောက ဧရာဝတီတိုင်းမ်ကို ပြောသည်။
ထိုထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပြင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ပေကျင်းမြို့၌ ကျင်းပမည့် စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ကျရောက်သော ဂျပန်ခုခံတော်လှန်ရေး တရုတ်အောင်ပွဲနေ့ နှစ် (၈၀) ပြည့် အခမ်းအနားကိုလည်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံလုံးအား ဖိတ်ကြားထားသဖြင့် စစ်ခေါင်းဆောင် တက်ရောက်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
စစ်ခေါင်းဆောင်သည် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့၌ ကျင်းပသော မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ပထမဆုံးအကြိမ် တက်ခွင့်ရခဲ့သလို တရုတ်သမ္မတနှင့်လည်း ရုရှားခရီးစဉ် သွားရောက်စဉ်အခါက တွေ့ဆုံထားကြောင်း သိရသည်။
လက်ရှိတွင် တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဘီလာရုစ်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့၏ ထောက်ခံအားပေးမှုအပြင် စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ နည်းပညာ စသည့်အကူအညီများကို အဓိကရရှိထားသည့် စစ်ခေါင်းဆောင်က ၎င်းတို့ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသော ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နည်းမျိုးစုံသုံး၍ ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင် နေကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍လည်း စစ်ကော်မရှင် ခန့်အပ်ထားသည့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေအား (၁၀) ကြိမ်မြောက် လန်ချန်း-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်စဉ် တရုတ်အစိုးရက အချက် သုံး ချက် ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်၊ အန်းနင်မြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ် ၁၄ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည့် အစည်း အဝေး၌ သီးခြားတွေ့ဆုံကာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိက ထိုသို့ပြောကြားသလို တရုတ် အစိုးရအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး လုပ်ငန်းစဉ်ပါ စဉ်းစားထားပြီး ဖြစ်နေကြောင်း လေ့လာ သူတို့က သုံးသပ်သည်။
“တရုတ်က အားလုံးပါဝင်မှု (inclusiveness) ၊ လူထုထောက်ခံမှု (public support)နဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ဆန္ဒ (will of people)ကို သံတမန်နည်းကျကျ ထည့်ပြောသွားတယ်။ ဒါကို အတိုက်အခံတွေက နားလည်သဘောပေါက်ဖို့ လိုတယ်” ဟု မြန်မာ့အရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက ထောက်ပြသည်။
ပုံစာ-ရန်ကုန်မြို့တွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့က ကျင်းပသည့် တရုတ်နှစ်သစ်ကူးနေ့အခမ်းအနားတွင် စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အား တွေ့ရစဉ်။
