မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမဆန်သော ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်တဲ့အထောက်အထားတွေ ပိုတွေ့လာရတယ်လို့ ကုလ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ပြော
ဧရာဝတီတိုင်းမ်
စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက်
သတ်ဖြတ်မှု၊ နှိပ်စက်ကလူပြုမှု၊ အဓမ္မနှင်ထုတ်မှုနဲ့ အရပ်သားတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ အပါအဝင် ပြီး ခဲ့တဲ့နှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသားမဆန်သော ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန် တဲ့ အထောက်အထားတွေ ပိုတွေ့လာရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမစ်ရှင် အကြီးအကဲက ပြောကြား လိုက်ပါတယ်။
မြန်မာပြည်သူတွေဟာ တာဝန်ခံမှုကင်းမဲ့တဲ့ဒဏ်ကို ဆက်လက်ခံနေရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အ ရေးကောင်စီထံတင်ပြတဲ့ အစီရင်ခံစာအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးယန္တယား အကြီးအကဲ နီကိုးလတ်စ်ခွန်ဂျင်က ပြောကြားပါတယ်။
မြန်မာစစ်ဘက်အာဏာပိုင်တွေ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိဂ်မြို့မှာရှိတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) နဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး (ICJ) တို့မှာ ရုံးတင်စစ်ဆေးဖို့ အ ထောက်အထားတွေ ဆက်လက်စုဆောင်းရမယ်လို့ နီကိုးလတ်စ်က ပြောပါတယ်။
“အင်တာဗျူးတွေ၊ မှတ်တမ်းတွေ၊ ရုပ်သံဖိုင်တွေ၊ ဓာတ်ပုံတွေနဲ့ လူမှုကွန်ရက်တွေမှ အထောက်အထား တွေ ပါဝင်တဲ့ အရင်းအမြစ် ၂၀၀ ကျော်မှ အထောက်အထား သုံးသန်းကျော်ကို ကျွန်တော်တို့ စုဆောင်းခဲ့ပြီးဖြစ်ပါ တယ်” လို့ အဲဒီ အမေရိကန်ပညာရှင်က ပြောပါတယ်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး (ICJ) မှာ တရားစွဲဆိုမှုရဲ့ အရေးပါမှုကိုလည်း နီကိုးလတ်စ်က ပြောကြားခဲ့ ပါတယ်။ ICJ က မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ကန့်ကွက်ချက်ကို ပယ်ချကာ ရိုဟင်ဂျာပြည်သူတွေအပေါ် စစ်တပ်ရဲ့ လူမျိုး သုဉ်းသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းရှိ မရှိကို ဆုံးဖြတ်မယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ် ဆက်လက်ပြုလုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါ တယ်။
“ဒီအမှုမှာ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေပံ့ပိုးဖို့ ကျွန်တော်တို့ သံန္နိဌာန်ချထားပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့တာဝန်က အထောက်အထားတွေရရှိဖို့ ဆတက်ထမ်းပိုးဆောင်ရွက်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ သူက ဆိုပါ တယ်။
အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယ်တွေက ပဋိပက္ခဒေသတွေမှာ အထူးအန္တရာယ်ရှိပေမယ့် သူတို့ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ ပြစ်မှုတွေအတွက် တင်ပြ သို့မဟုတ် စုံစမ်းစစ်ဆေးတာမရှိတာကြောင့် ကလေးငယ်တွေအပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ ဝတ်မှုတွေနဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွေနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ အထောက်အထားတွေရရှိဖို့ သူ့ရဲ့အဖွဲ့က ဦးစား ပေးနေတယ်လို့ နီကိုးလတ်စ်က
ပြောပါတယ်။
မိဘတွေကို လက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ အသက်မပြည့်သူတွေကို နှိပ်စက်တာနဲ့ တစ်ဖက်သတ် ထိန်းသိမ်း တာတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
ဇူလိုင်လကုန်မှာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ဒီမိုကရေစီတက်ကြွလှုပ်ရှားသူလေးဦးကို ကြိုးပေးကွက် မျက်တာဟာ လူသားမဆန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တဲ့ နမူနာတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့လည်း ၄င်းက ပြောပါတယ်။
“တရားမျှတမှုမရှိတြ့ သေဒဏ်ပေးတာဟာ လူသားမဆန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ ဇူ လိုင်လအတွင်း ဒီမိုကရေစီတက်ကြွလှုပ်ရှားသူလေးဦးကို ကြိုးပေးကွက်မျက်မှုက ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိဘူးဆိုတာ ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြသနေပါတယ်” လို့ နီကိုးလတ်စ်က ဆိုပါတယ်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရာ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ဖော်ထုတ်ဖို့အတွက် မြန်မာ နိုင်ငံသို့ လာရောက်ဖို့ မကြာခဏ တောင်းဆိုခဲ့ပေမယ့် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက လျစ်လျှူရှုနေတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ဒီလိုအခက်အခဲတွေရှိပေမယ့် ရဲရင့်တဲ့ပြည်သူတွေ၊ အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အခြားသူတွေ ရဲ့ မျှဝေမှုကြောင့် ထူးခြားသောတိုးတက်မှုများရှိပြီး တန်ဖိုးရှိသော အထောက်အထားတွေရရှိခဲ့တယ်လို့ ၄င်းက ဆို ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံက အရပ်သားပြည်သူတွေအပေါ် စနစ်တကျ တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်တာကို ရှုတ်ချပြီး အပြည် ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာ တရားစီရင်ခံရနိုင်တဲ့ လူသားမဆန်သော ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ဥရောပသမဂ္ဂက ပြောပါတယ်။
ဆွစ်ဇာလန်ကဲ့သို့သော တိုင်းပြည်များက အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေး အပ်မှုအား ပိတ်ပင်တာကို ညည်းညူလိုက်ပြီး ပဋိပက္ခအရှိန်မြှင့်လာမှုကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာခဲ့ရတဲ့ ပြည်သူကိုး သိန်းခွဲကျော်အတွက် အကူအညီပေးရာမှာ နှောက်ယှက်မှုမလုပ်ဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
ကိုးကား – Laprensa latina
Ref; UN: growing evidence of war crimes, crimes against humanity in Myanmar
