သြစတြေးလျနိုင်ငံက မြန်မာ့အရေးမှာ ရပ်တည်ချက် ပြတ်သားသင့်ပြီ
ဧရာဝတီတိုင်းမ်
စက်တင်ဘာလ ၁၂ ရက်
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆယ်စုနှစ်သုံးခုအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်တဲ့ မကြာသေးမီက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား လေးဦးကို ကြိုးပေးကွက်မျက်မှုဟာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို ပြသနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့ တဲ့နှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ အာဏာ သိမ်းစစ်ကောင်စီက အရပ်သား ၂၂၀၀
ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ကာ ပြည်သူကိုးသိန်းကျော်ကို အိုးအိမ်စွန့်ခွာစေပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့စီးပွားရေး ပြိုလဲစေကာ သန်းနဲ့ချီသောပြည်သူများကို ဆင်းရဲတွင်းနက်စေခဲ့ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် အခြားတိုင်းပြည်ရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို မစွက်ဖက် ရေးမူ ကျင့်သုံးရတဲ့ ဒေသတွင်းအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အာဆီယံက အကြပ်အတည်းဖြေရှင်းရေးအတွက် ဘုံသ ဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။
အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံး သဘောတူညီထားတဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက်က ရန်လိုမုန်းတီးမှုတွေ လျှော့ ချဖို့၊ နိုင်ငံတစ်ဝန်း အကြမ်းဖက်မှုတွေ ချက်ချင်း ရပ်တန့်ဖို့နဲ့ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတွေကြား အပြုသဘော ဆောင်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေပြုလုပ်ဖို့ ပါရှိပါတယ်။
ဘုံသဘောတူညီချက်ကို ချမှတ်ပြီးနောက် တစ်နှစ်ကျော်ကြာသည့်တိုင် အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် မင်း အောင်လှိုင်က သဘောတူညီချက်ပါ အချက်တွေကိုဖော်ဆောင်ဖို့ စိတ်ဝင်စားမှု မပြသခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအစား အာဏာ သိမ်းစစ်ကောင်စီက သဘောထားကွဲလွဲသူတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံတွေနဲ့ ထိ တွေ့ဆက်ဆံဖို့ ငြင်းဆန်ခြင်းအားဖြင့်
သဘောတူညီချက်ပါ ဝေါဟာရတွေကို ထပ်တလဲလဲ ချိုးဖောက်ခဲ့ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို ထပ်မံ ကြိုးပေးကွက်မျက်မယ်ဆိုရင် အာဆီ ယံ ဘုံသဘောတူညီချက်ပါ အခန်းကဏ္ဍကို ပြန်လည်သုံးသပ်မယ်လို့ သြဂုတ်လအတွင်း ဖနောင်ပင်မြို့တော်မှာပြု လုပ်တဲ့ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမှာ ယခုနှစ် အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဌ ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆမ်က
မိန့်ခွန်းတစ်ခုအတွင်း ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
မလေးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆိုင်ဖူဒင်အဗ္ဗဒူလာကလည်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) ကို ထောက်ခံပြီး ထိတွေ့ဆက်ဆံဖို့ ထပ်တလဲလဲ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက်ကို ပျက်ရယ်ပြုနေတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားလေးဦးကို ကြိုးပေးကွက်မျက်တာနဲ့ပတ် သက်လို့ ဆိုင်ဖူဒင်က ဖေ့စ်ဘုတ်မှာ
ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ဖို့ ပျက် ကွက်မှုကြောင့် အာဆီယံဝန်ကြီးတွေရဲ့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်က ဘုံသဘောတူညီချက်ပါ တည်ဆောက်ပုံနဲ့မူဘောင် ကို မကြာမီ ပြန်လည်ပြင်ဆင်နိုင်ပါတယ်။
သံတမန်ရေးရာအရ ဖိအားပေးဖို့ အနောက်နိုင်ငံတွေမှာ NUG က ကိုယ်စားလှယ်ရုံးတွေ ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါ တယ်။ သြဂုတ်လအစောပိုင်းမှာ NUG က ကင်ဘာရာမြို့မှာ ပထမဆုံး ကိုယ်စားလှယ်ရုံး ဖွင့်လှစ်ပွဲအခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။
NUG ကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမယ်လို့ Australian Greens ပါတီက ကိုယ် စားလှယ်ရုံး ဖွင့်လှစ်ပွဲအခမ်းအနားမှာ ကြေညာခဲ့ပြီး အခြားနိုင်ငံရေးပါတီတွေကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုကြဖို့ အား ပေးခဲ့ပါတယ်။ NUG ကိုယ်စားလှယ်ရုံး ဖွင့်လှစ်တာဟာ သြစတြေးလျနိုင်ငံအတွက် အရေးပါသော အပြောင်းအလဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး အစိုးရအတွက်
ဆက်ဆံရေးတိုးမြှင့်ဖို့ အခွင့်အလမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်စေပါတယ်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း သြစတြေးလျနိုင်ငံက စစ်ကောင်စီနဲ့ဆက်ဆံရေးကို အဆင့်နှိမ့်ခဲ့ပေမယ့် စစ် ခေါင်းဆောင်တွေအပေါ် ဒဏ်ခတ်အရေးယူတာမျိုး လုပ်ဆောင်ခဲ့တာမရှိဘဲ မြန်မာ့အရေးမှာ ရပ်တည်ချက်ကို ပြတ်သားစွာ ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့တာမရှိပါဘူး။ ဥပမာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သြစတြေးလျသံအမတ်ဟောင်း အန်ဒရီ ယာဖော်နာက ဧပြီလအတွင်း
မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။
ဖော်နာက မင်းအောင်လှိုင်နဲ့တွေ့ဆုံချိန်မှာ အကြမ်းဖက်တွေရပ်တန့်ဖို့၊ အကြောင်းမဲ့ထိန်းသိမ်းထားသူ တွေကို လွှတ်ပေးဖို့၊ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးအပ်ရေးအတွက် ပိတ်ပင်တားဆီးတာမလုပ်ဖို့နဲ့ အတိုက် အခံတွေနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့တယ်လို့ သြစတြေးလျ နိုင်ငံခြားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဌာနက ဆိုပါ တယ်။
ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ သြစတြေးလျ စီးပွားရေးပညာရှင် ရှောင်တာနယ်ကို လွှတ်ပေးဖို့လည်း ၄င်းက တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို မလိုအပ်ဘဲ အသိအ မှတ်ပြုသလိုဖြစ်နေမှာကို စိုးရိမ်ခဲ့ကြပါတယ်။ သြစတြေးလျ တာဝန်ရှိသူတွေက အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ် ကောင်စီကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့
ရှစ်ကြိမ်ထက်မနည်း တွေ့ဆုံခဲ့ သို့မဟုတ် ဖုန်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဘယ်လိုရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တွေ့ဆုံသည်ဖြစ်စေ ဒါဟာ သြစတြေးလျနိုင်ငံရဲ့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနဲ့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ဆက်ဆံလိုတဲ့ဆန္ဒကို ဖော်ပြနေတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သြစတြေးလျနိုင်ငံ ရဲ့ရပ်တည်ချက်က ဝန်ကြီးချုပ် အန်ထော်နီအယ်လ်ဘာနိစ်လက်ထက်မှာ ပြောင်းလဲလာခဲ့ပါတယ်။
လာမည့်နှစ်မှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဌ တာဝန်ယူချိန်မှာ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီး ရတ်နိုမာဆူဒီက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက် ဖော်ဆောင်မှုပျက်ကွက်တာနဲ့ပတ်သက်လို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီအပေါ် ပြစ် တင်ဝေဖန်ခဲ့တဲ့ မာဆူဒီက အာဆီယံ အစည်းအဝေးတွေအားလုံးမှာ စစ်ကောင်စီကို တက်ရောက်ခွင့်မပေးဖို့နဲ့ မြန် မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီမရမချင်း စစ်ကောင်စီကို ကိုယ်စားပြုခွင့်မပေးဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အာဆီယံ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ မှာ ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်လိုတဲ့ စိတ် စေတနာကောင်းရှိတာကို အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက မမြင်တွေ့ရဘူးလို့ မာဆူဒီက ပြောပါတယ်။ သူမရဲ့ဦးဆောင်မှု အောက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အာဆီယံရဲ့ရပ်တည်ချက် ပိုမိုပြတ်သားလာနိုင်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်လို့ အာဆီယံရဲ့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှုနည်းလမ်း ပြောင်းလဲလာဖွယ်ရှိတာကြောင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံအနေနဲ့ NUG နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု တိုးမြှင့်ဖို့အခွင့်အလမ်းကို ရယူသင့်ပြီး မြန်မာ့အရေး ဒေသ တွင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ တုံ့ပြန်မှုပြင်းထန်လာစေဖို့ အာဆီယံနဲ့ လက်တွဲဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။
NUG နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံတာက အလွတ်သဘောဖြစ်ပြီး သြစတြေးလျ တာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ မြန်မာ့အ ရေးကို ပိုမို သိရှိနားလည်ကာ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ၊ ပညာသင်ကြားခွင့်နဲ့ NUG ကို စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့် တင်ပေးဖို့နဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် ထိရောက်သော အကူအညီပေးစေနိုင်မယ့် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ကူညီနိုင် တာမျိုးလို မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့
လိုအပ်ချက်အသံတွေကို နားထောင်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
NUG နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုထက်ကျော်လွန်ကာ ကင်ဘာရာမြို့တော်က NUG ကိုယ်စားလှယ်ရုံးမှာ သြစ တြေးလျ တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ NUG ကိုယ်စားလှယ်တွေကြား တရားဝင် ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ အာဆီ ယံနဲ့ NUG ကြား ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ရာမှာ သြစတြေးလျနိုင်ငံက လာမည့်နှစ် အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဌ အင် ဒိုနီးရှား၊
အာဆီယံမိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ပိုမို နီးကပ်စွာ လုပ်တွဲဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။
Australian Strategic Policy Institute ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည့် Sam Baron နှင့် Julian Neuweiler တို့ ရေးသားထားသော ASEAN set to get tougher on Myanmar and Australia should follow suit ကို ဆီ လျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။
