(မလေးရှား)၊ဧရာဝတီတိုင်းမ်
အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်
မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့၊ အမ်ပန်ရှိ နေအိမ်တွင် ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီးပျောက်ဆုံးနေသည့် ဒေါ်သူဇာမောင်တို့ မိသာစုကို နှစ်နှစ်ကျော်ကြာတွင် အောက်တိုဘာလ (၁၇) ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးထားကြောင်း စစ်ကော်မရှင်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
ဒေါ်သူဇာမောင်သည် မလေးရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် Myanmar Muslim Refugee အဖွဲ့အစည်းကို တည်ထောင်သူဖြစ်သလို မြန်မာပြည်တွင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ရဲ၊ စစ်သားနှင့် CDM ပြုလုပ်ပြီး မလေးရှားရောက်ရှိသူများကို လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေးအပြင် တရားဝင်နေထိုင်ခွင့် ဒုက္ခသည် (UN) ကတ် ရရှိရေးအတွက် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ပေးသူလည်းဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် ဒေါ်သူဇာမောင်သည် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ ဝန်ကြီးတချို့နှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးသူဖြစ်ပြီး နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင်လည်း ရန်ပုံရှာဖွေပေးခြင်းတို့ကြောင်း မြစ်သားမြို့နယ်တရားရုံးတွင် အကြမ်းဖက် ပုဒ်မ ၅၂(က)/ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၁၂ ဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တရားစွဲဆိုထားသည်။
ဒေါ်သူဇာမောင်တို့ မိသားစုကို လွန်ခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့နေထိုင်သည့်နေအိမ်တွင် အမည်မသိ အမျိုးသားတစ်စုမှ ပြန်ပေး ဆွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုပြန်ပေးဆွဲသူများသည် စစ်ကော်မရှင် ပါဝင်ပတ်သတ်မှုရှိနိုင်ကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် မြန်မာအဖွဲ့အစည်းထံမှ သိရသည်။
“မလေးရှားက သူ့နေအိမ်ကနေ ပြန်ပေးဆွဲသွားတာပါ။ CCTV တောင်ရှိပါတယ်။ အရင်က လူတချို့လာပြတာ တွေ့ခဲ့ရတယ်။ မြန်မာပြည် ထဲကို ပြန်၀င်တာမျိုး လုံး၀ မဟုတ်ဘူး။ စစ်ကော်မရှင်က ပြန်ပေးဆွဲတာလိုပဲမြင်တယ်။ သက်သေအတိကျတော့ မပြနိုင်ပေမဲ့ ကောက်ချက်ချလို့ရတဲ့ အချက်အလက်တချို့တော့ရှိပါတယ်” ဟု Myanmar Affair Alliance မှ ဦးစိုးထက်သိန်းက ဧရာဝတီတိုင်းမ်ကို ပြောသည်။
ဒေါ်သူဇာမောင်တို့ မိသားစု ပြန်ပြေးဆွဲ မတိုင်ခင် တပတ်ကျော်ကတည်းက မောင်ဝမ်းကွဲတစ်ဦးလည်း ပြန်ပြေးဆွဲခံရကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောသည်။
မလေးရှားရောက် မြန်မာနွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်လှုပ်ရှားသူတချို့က ဒေါ်သူဇာမောင်သည် CDM ဝန်ထမ်းနှင့် တော်လှန်ရေးကမ်ပိန်း ရန်ပုံငွေ အရှပ်ရှင်းကိစ္စကြောင်း မြန်မာပြည်ကို တရားမဝင်လမ်းကြောင်းမှ ခိုးဝင်နေထိုင်ပြီးမှ စစ်ကော်မရှင်၏ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း စွပ်စွဲထားသူများလည်းရှိသည်။
“ဒေါ်သူဇာမောင်က NUG ရဲ့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးနဲ့ အကောင်ထည်ဖော်ဖို့လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေရှိတယ်။ အသေးစိတ်ကို မပြောပြတော့ပါဘူး။ အဲဒီမှာ မြန်မာတွေဆီက မန်ဘာကြေး ယူတာတွေရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့လည်း PDF ကမ်ပိန်းလုပ်တယ်။ မြန်မာတွေ တော်လှန်ရေးအစဆိုတော့ အတော်လေးပါဝင်ကြတယ်။ CDM တွေကိုလည်း UN ကတ်တွေ ဆောင်ရွက်ပေးမယ်ဆိုပြီး ငွေကြေးယူထားတာလည်း မနည်းဘူး။ ငွေအများကြီးရထားတယ်။ အဲငွေကို ယူပြီး ခြေရာဖျောက်ပြီး မြန်မာပြည်ဘက် ခိုးဝင်သွားတာ။ မြန်မာပြည်ရောက်မှ အဖမ်းခံရတာ။ ဒါပေမယ့် စကစက အခုမှထုတ်ပြန်ရတာလည်း မစဥ်းစားတက်ဘူး”ဟု မလေးရှားရောက် နွေဦးတော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက ဧရာဝတီတိုင်းမ်ကို ပြောသည်။
ဒေါ်သူဇာမောင် ပြန်ပေး ဆွဲခံရခြင်းသည် မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်ကို မသိရှိသော်လည်း စစ်ကော်မရှင်နှင့် ပါဝင်ပတ်သက်နိုင်ကြောင်း နောက်ထပ် မလေးရှားအခြေစိုက် မြန်မာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးလည်း သုံးသပ်ထားသည်။
“သူတို့မိသားစုကိုတော့ ကားနှစ်စီးနဲ့ခေါ်သွားတာမှန်တယ်၊ ဘယ်သူဘယ်ဝါဆိုတာ မသိဘူး။ စကစ ဘက်လူတွေဖြစ်မယ်။ စကစ လာဖမ်းတာဖြစ်မယ် ။ ခေါ်သွားတာလည်း အောက်လမ်းပဲ ဖြစ်မယ်၊ အပေါ်လမ်းဆိုရင် လဝက ဖြတ်ရမှာမလွယ်ဘူး။ လဝကမှာ နာမည်ရှာတာ မရှိဘူး။ မဟုတ်ရင် စစ်သဘ်ောနဲ့ ဖြစ်မယ်”ဟု မြန်မာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဧရာဝတီတိုင်းမ်ကို ပြောသည်။
ပြန်ပေး ဆွဲခံရပြီးနောက် ဒေါ်သူဇာမောင်သည် မြန်မာပြည်တွင် ရှိနေသည်မှာ မှန်ကန်ပြီး ၎င်းသည်စစ်ကြောရေးတွင် သေဆုံးကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်သလို စစ်ကော်မရှင်အနေဖြင့်လည်း နှစ်နှစ်ကြာမှ ထုတ်ပြန်သည့်အတွက် စဥ်စားစရာဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့် အရေး စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ (HRW) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင်မူ မြန်မာဒုက္ခသည်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဒေါ်သူဇာမောင်နှင့် မိသားစုမှာ ပြန်ပေးဆွဲခံခဲ့ရကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသလို ကွာလာလမ်ပူမြို့၊ အမ်ပန်းရဲစခန်းတွင်လည်း လူပျောက်အမှုဖွင့်ထားကြောင်း သိရသည်။
